Kva er eigentleg eit gjeve språks viktigste funksjon? Jo, for meg skal språket hovudsakleg ha ein kommunikativ funksjon. Eit godt språk er eit språk som lar ein kommunisere effektivt, slik eg ser det.
Nynorskdebatten forundrer meg dermed. Kvifor skal ein tvihalde på det nynorske språket? Både bokmål og nynorsk er vel språk som kommuniserer omtrent like godt - men bokmål er mest utbredt. Det finnes sjølvsagt mange folk som hovudsaklig er brukere av nynorsk, men dei aller fleste i Noreg nytter seg av bokmål (det er vel ingen tvil kring kva mitt hovudmål er, straks ein vurderer på kvaliteten på nynorsken min). Dermed hadde nok bokmål vori det mest fornuftige alternativet, dersom ein hovudsakleg tenkjer på kommunikasjon. Det er ineffektivt å kløyve eit land i to på denne måten, og det er minst like ineffektivt å "presse" nynorsk på alle dei som hovudsakleg nyttar seg av bokmål. Samtidig trenger ikkje nynorsken å med ein gong miste sin status som offisielt skriftspråk - ei overfladisk og illustrativ løysing kunne til dømes vere å ta nynorsken ut av skolen, og på den måten la nynorsken døy sakte ut.
No, kvifor skal ein tvihalde på det nynorske skriftspråket? I følgje mitt resonnement har dette lite med kommunikasjon å gjere. Nei, etter mitt skjønn har dette derimot meir med nasjonalisme og estetikk å gjere, enn noko annet. For meg virker dette ufornuftig: i kva grad det nynorske språket er vakrare enn det bokmåle språket - eller i kva grad det i seg sjølv er vakkert - er subjektivt. Med atterhald til tankefeil ville eg ikkje innført fransk i Noreg med argumentet "det er eit venare språk enn norsk". Eg ville heller ikkje innført nynorsken og forkastet bokmålen med det delargumentet at det er vakkert, då det ville blitt ein stor byrde for storedelen av befolkninga. Hadde storedelen av befolkninga skrivi nynorsk, derimot...
Vidare er mange kritiske til nasjonalismen. Historien viser at nasjonalismen gjerne kan reknast for å ha ført med seg meir vondt enn godt; ein særleg negativ side: den kan opptre splittende ved å skape ein us and them-innstilling blant folk, som ikkje treng å vere der. Hadde det ikkje vori for kulturgrensane nasjonalstaten teiknar, samt det "nasjonale" massemedia (dei i Sverige ser på SVT, mens vi ser på TV2), er eg sikker på at kulturforskjellene mellom dei i nord-sverige og dei i nord-noreg hadde vori marginale satt mot kulturforskjellane mellom dei i sør-noreg og dei i nord-noreg (og tenk deg om: det er uansett store kulturforskjeller på dei nordnorske og dei sørnorske)! "Det samla Noreg" er i stor grad konstruert - med god draghjelp frå nasjonalromantikken. I lys av kritikk som dette mister gjerne dei nasjonalistiske argumenta kraft, i det minste satt opp mot verdien av å ha eit språk som hovudsakleg skal kommunisere.
Igjen: eg er vitterleg ingen nynorskbrukar til vanleg. Eg skriver (forsøkjer å skrive) på nynorsk for å syne at eg i utgangspunktet ikkje har noko i mot språket i seg sjølv, men at eg derimot ikkje har noko særleg til overs for argumenta for å behalde det som offisielt skriftspråk. Vidare debattering foregår frå mi side på bokmål.
Nynorskdebatten forundrer meg dermed. Kvifor skal ein tvihalde på det nynorske språket? Både bokmål og nynorsk er vel språk som kommuniserer omtrent like godt - men bokmål er mest utbredt. Det finnes sjølvsagt mange folk som hovudsaklig er brukere av nynorsk, men dei aller fleste i Noreg nytter seg av bokmål (det er vel ingen tvil kring kva mitt hovudmål er, straks ein vurderer på kvaliteten på nynorsken min). Dermed hadde nok bokmål vori det mest fornuftige alternativet, dersom ein hovudsakleg tenkjer på kommunikasjon. Det er ineffektivt å kløyve eit land i to på denne måten, og det er minst like ineffektivt å "presse" nynorsk på alle dei som hovudsakleg nyttar seg av bokmål. Samtidig trenger ikkje nynorsken å med ein gong miste sin status som offisielt skriftspråk - ei overfladisk og illustrativ løysing kunne til dømes vere å ta nynorsken ut av skolen, og på den måten la nynorsken døy sakte ut.
No, kvifor skal ein tvihalde på det nynorske skriftspråket? I følgje mitt resonnement har dette lite med kommunikasjon å gjere. Nei, etter mitt skjønn har dette derimot meir med nasjonalisme og estetikk å gjere, enn noko annet. For meg virker dette ufornuftig: i kva grad det nynorske språket er vakrare enn det bokmåle språket - eller i kva grad det i seg sjølv er vakkert - er subjektivt. Med atterhald til tankefeil ville eg ikkje innført fransk i Noreg med argumentet "det er eit venare språk enn norsk". Eg ville heller ikkje innført nynorsken og forkastet bokmålen med det delargumentet at det er vakkert, då det ville blitt ein stor byrde for storedelen av befolkninga. Hadde storedelen av befolkninga skrivi nynorsk, derimot...
Vidare er mange kritiske til nasjonalismen. Historien viser at nasjonalismen gjerne kan reknast for å ha ført med seg meir vondt enn godt; ein særleg negativ side: den kan opptre splittende ved å skape ein us and them-innstilling blant folk, som ikkje treng å vere der. Hadde det ikkje vori for kulturgrensane nasjonalstaten teiknar, samt det "nasjonale" massemedia (dei i Sverige ser på SVT, mens vi ser på TV2), er eg sikker på at kulturforskjellene mellom dei i nord-sverige og dei i nord-noreg hadde vori marginale satt mot kulturforskjellane mellom dei i sør-noreg og dei i nord-noreg (og tenk deg om: det er uansett store kulturforskjeller på dei nordnorske og dei sørnorske)! "Det samla Noreg" er i stor grad konstruert - med god draghjelp frå nasjonalromantikken. I lys av kritikk som dette mister gjerne dei nasjonalistiske argumenta kraft, i det minste satt opp mot verdien av å ha eit språk som hovudsakleg skal kommunisere.
Igjen: eg er vitterleg ingen nynorskbrukar til vanleg. Eg skriver (forsøkjer å skrive) på nynorsk for å syne at eg i utgangspunktet ikkje har noko i mot språket i seg sjølv, men at eg derimot ikkje har noko særleg til overs for argumenta for å behalde det som offisielt skriftspråk. Vidare debattering foregår frå mi side på bokmål.
